Η σημαίνουσα συνάντηση

Οι σπουδαίες συναντήσεις, είναι το αλάτι της ζωής. Συχνά απρόσμενες, έχουν ισχυρές επιδράσεις: διευρύνουν τον ορίζοντα, αναπροσανατολίζουν την ύπαρξη. Το 1933, ο Αντρέ Μπρετόν ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα γι’ αυτές. Έθεσε το ακόλουθο ερώτημα σε τριακόσια άτομα:

Μπορείτε να πείτε ποια ήταν η σημαίνουσα συνάντηση της ζωής σας; 

[…] Από την πλευρά μου, ένας νεανικός έρωτας βάρυνε ιδιαίτερα στην εξέλιξή μου […] Επιπλέον, πρέπει να πω ότι αναστατώθηκα, συγκλονίστηκα, όταν είδα την Άλλη γυναίκα, μια δραματική ταινία του Γούντυ Άλεν. […]

Η Μάριον, η ηρωίδα της ταινίας, την οποία ερμηνεύει η Τζίνα Ρόουλαντς, καθηγήτρια κι αναγνωρισμένη δοκιμιογράφος, παίρνει μερικές εβδομάδες άδεια για να γράψει το επόμενο φιλοσοφικό βιβλίο της. Απομονώνεται σε ένα νοικιασμένο διαμέρισμα, οργανώνει τις μέρες της σύμφωνα με ένα αυστηρό πρόγραμμα εργασίας. Η δουλειά της διακόπτεται από έναν υπόκωφο ήχο, μια φωνή καταρχάς ασαφή, ένα μουρμουρητό που βγαίνει από τον τοίχο του δωματίου. Για να διατηρήσει την ηρεμία της, φράζει με μαξιλάρια του καναπέ τον αεραγωγό. Μια μέρα, εντελώς τυχαία ακούει ένα μονόλογο, ένα είδος εξομολόγησης. Το διπλανό διαμέρισμα ανήκει σ’ έναν ψυχαναλυτή, και η φωνή που διακρίνει η Μάριον είναι μιας ασθενή. […]  

Κατ’ εικόνα του ταξιδιού που κάνει η ασθενής του ψυχαναλυτή η Μάριον βυθίζεται στον εαυτό της, ξεθάβει πληθώρα αναμνήσεων […] Αποτιμά τη μοναξιά της, με κάποια σκληρότητα, και την υπερβολικά σημαντική θέση που δίνει στη λογική και στην εχεφροσύνη. Γύρισε την πλάτη στον μεγάλο έρωτα, απόδιωξε το πάθος, λιποτάχτησε από τη ζωή […]

Συνειδητοποιεί ότι ο ορθολογισμός της, η ψυχρότητά της, το «σύστημα προστασίας» της, όπλα χρήσιμα στον καιρό τους, στρέφονται σήμερα εναντίον της […]

Την εποχή που είδα την Άλλη γυναίκα ήμουν κατηφής, κατατρυχόμουν από ένα διάχυτο άγχος μια αποχαύνωση. Στην ταινία, ένας στίχος του Ρίλκε αντηχεί με τρόπο βασανιστικό στο μυαλό της Μάριον:

«Γιατί το καθετί αποδώ σε βλέπει, η κάθε μια γωνιά. Ζωή ν’ αλλάξεις πρέπει».   

Επαναλάμβανα κι εγώ τούτο το στίχο, έπρεπε κι εγώ ν’ αλλάξω ζωή.

Έρικ Βάρτζμπεντ, Πως ο Γούντι Άλεν μπορεί να αλλάξει τη ζωή σας

(ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ, 2013, σ. 13-18)