Περί θρησκείας και ανεξιθρησκίας

Όλες οι θρησκείες πρέπει να αντιμετωπίζονται με ανεκτικότητα. Ο κάθε άνθρωπος είναι ελεύθερος να βρει το δικό του δρόμο για τον παράδεισο.

Στην αρχαιότητα η ανεξιθρησκία ήταν σεβαστή από τους αρχαίους Έλληνες. Στην Αθήνα υπήρχε βωμός «τοις αγνώστοις θεοίς» –μοναδική περίπτωση στον αρχαίο κόσμο-, όπου μπορούσε να προσφέρει θυσία στους θεούς του οποιοσδήποτε ξένος. Στις εκστρατείες του ο Μέγας Αλέξανδρος σεβάστηκε τα ιερά των διαφόρων λαών. Μεγάλο μέρος της επιτυχίας του οφειλόταν στην ανεκτικότητα του και στην περιέργεια που έδειχνε έναντι των ξένων ηθών και εθίμων.

Ο πρώτος νόμος που καθιέρωνε επισήμως την ανεξιθρησκία και τη θρησκευτική ελευθερία ήταν το διάταγμα των Μεδιολάνων, με το οποίο ο Μεγάλος Κωνσταντίνος έθεσε τέρμα στους διωγμούς των χριστιανών το 313 μ. Χ. Με το διάταγμα αυτό νομιμοποιήθηκε η χριστιανική Εκκλησία ως «επιτρεπόμενη θρησκεία» η οποία στη συνέχεια κατέληξε, με τη σειρά της, από θρησκεία αγάπης σε θρησκεία μίσους εναντίον του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού με πρωταγωνιστή τον Θεοδόσιο τον Α΄. Ακολούθησαν μεγάλες θρησκευτικές διαμάχες.

Δεκατέσσερις αιώνες αργότερα, η αρχή της ανεξιθρησκίας διατυπώθηκε στο άρθρο 10 της Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη που προέκυψε από τη Γαλλική Επανάσταση του 1789. Η Γαλλική Επανάσταση εξασφάλισε το δικαίωμα να μην ενοχλείται κανείς εξαιτίας των πεποιθήσεών του, πολιτικών και θρησκευτικών, υπό τον όρο η εκδήλωση αυτών να μην διαταράζει την έννομο δημόσια τάξη. Δεν πρόκειται λοιπόν για πλήρη θρησκευτική ελευθερία αλλά μάλλον για «θρησκευτική ανοχή» και κυρίως για αναγνώριση ενός ορίου ανάμεσα στο δημόσιο και ιδιωτικό βίο. […] Η θρησκευτική λατρεία είναι δικαίωμα ου ανθρώπου και του πολίτη, στον σύγχρονο κόσμο όμως πρέπει να αποτελεί ιδιωτική υπόθεση.

Λέει ο Σενέκας: Η θρησκεία θεωρείται από τον λαό αληθινή, από τους σοφούς ψεύτική και από τους ηγεμόνες χρήσιμη.

Βγάλτε μόνοι τα συμπεράσματά σας.

Μαξ Έξελμαν, 61 μαθήματα καθημερινής ζωής από τους Στωικούς 

[Εκδόσεις Πατάκη, 2015, σελ. 25 - 27]