Πέμπτη 23 Αυγούστου 2012

Πολιτική και ηθική στον Μακιαβέλι


Σχεδόν όλοι οι σχολιαστές του Μακιαβέλι λένε ότι η βασική καινοτομία του, και η ουσία της μεθόδου του, ήταν η «διάζευξη της πολιτικής από την ηθική». Συνεπώς, ήρθε σε οξεία σύγκρουση με την αριστοτελική παράδοση η οποία κυριαρχούσε στη μεσαιωνική πολιτική σκέψη. Αναγνωρίζουν πως η μέθοδός του ελευθέρωσε την πολιτική και έτσι δόθηκε η δυνατότητα να γίνει πιο επιστημονική και αντικειμενική στη μελέτη της ανθρώπινης συμπεριφοράς· αλλά ήταν εξόχως επικίνδυνη, επειδή μέσω αυτής η πολιτική απελευθερωνόταν από τον «έλεγχο» των ηθικών αντιλήψεων περί καλού και κακού.

Ο Μακιαβέλι, διαχώριζε την πολιτική από την ηθική με την ίδια έννοια που κάθε επιστήμη πρέπει να διαχωρίζεται από την ηθική. Οι επιστημονικές περιγραφές και θεωρίες πρέπει να βασίζονται σε γεγονότα, σε αποδείξεις και όχι στις υποτιθέμενες απαιτήσεις κάποιου ηθικού συστήματος. …

Η ίδια η άρνησή του όμως, αυτή η πίστη στην αντικειμενική αλήθεια είναι καθ’ εαυτήν ένα ηθικό ιδανικό. Επιπλέον, με μια άλλη έννοια, ο Μακιαβέλι ανέλαβε τις μελέτες του για την πολιτική έχοντας πιο συγκεκριμένους σκοπούς. … Αυτοί οι σκοποί, έχουν ηθικό περιεχόμενο: στην πραγματικότητα, η ηθική είναι απλά η εξέταση της ανθρώπινης συμπεριφοράς από την άποψη των σκοπών, των κριτηρίων, των κανόνων και των ιδανικών.

Ο Μακιαβέλι διαχώρισε την πολιτική από ένα ορισμένο είδος ηθικής –δηλαδή από την υπερβατική, εξωπραγματική και, θα πρέπει να προστεθεί, εξαιρετικά αχρεία ηθική. Το έκανε όμως για να ευθυγραμμίσει περισσότερο την πολιτική με την ηθική και για να τις τοποθετήσει στέρεα στον πραγματικό κόσμο του χωροχρόνου και της ιστορίας, που είναι ο μόνος κόσμος για τον οποίο γνωρίζουμε κάτι.



(ΚΕΔΡΟΣ, 2009, σελ. 62-63)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου