Ο δωρεάν επιβάτης

Ο δωρεάν επιβάτης – free rider στα αγγλικά – επωφελείται από τα κενά του συστήματος τιμολόγησης και επίβλεψης. Απολαμβάνει λοιπόν παροχές χωρίς να πληρώνει το τίμημα (στο λεωφορείο ή στο μετρό, για παράδειγμα) ή χωρίς να έχει το δικαίωμα να το πράξει (στην ασφάλιση ανεργίας για παράδειγμα).

Όταν οι δημόσιες αρχές αποφασίζουν για τα φορολογικά και κοινωνικά μέτρα πρέπει να μεριμνούν ούτως ώστε να αποτρέπουν, κατά το δυνατόν, αυτές τις παράνομες συμπεριφορές. Ο «δωρεάν επιβάτης» ακυρώνει, στην ουσία, την αποτελεσματικότητα των μέτρων, ιδιοποιούμενος τους πόρους, ενώ προκαλεί την αρνητική αντίδραση εκείνων οι οποίοι είναι συνεπείς στις οικονομικές τους υποχρεώσεις. Ο δωρεάν επιβάτης ταξιδεύει εις βάρος του «πλούσιου», που συνεισφέρει, αλλά επίσης του «φτωχού», από τον οποίο κλέβει το βοήθημα προς όφελός του και άρα το μειώνει. 

Το ίδιο συμβαίνει και σε διεθνές επίπεδο. Αυτός που δεν κάνει προσπάθειες στο θέμα μείωσης της ρύπανσης επωφελείται από αυτές των άλλων και άρα ακυρώνει τη σημασία τους, επωφελούμενος από ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

Jean - Paul Betbeze, Η οικονομία σε 100 λέξεις     

(ΤΟ ΒΗΜΑγνώση, 2007, σελ. 78-79)