Ηθική και Πολιτική

Και οι δύο είναι τρόποι για να σκεφτόμαστε τι πρέπει να κάνουμε (τι περιεχόμενο θα δώσουμε, δηλαδή, στην ελευθερία μας), η ηθική όμως είναι πάνω απ’ όλα μια στάση προσωπική που παίρνει κάθε άτομο, λαμβάνοντας υπόψη του μόνο αυτό που είναι καλύτερο για το δικό του ευ ζην σε μια συγκεκριμένη στιγμή, χωρίς να περιμένει να πείσει και όλους τους άλλους ότι αυτός είναι ο καλύτερος και πιο ικανοποιητικός τρόπος να ζει ένας άνθρωπος. Στην ηθική μπορούμε να πούμε ότι αυτό που έχει σημασία είναι να τα βρίσκεις με τον εαυτό σου και να έχεις την εξυπνάδα και την δύναμη να ενεργείς με συνέπεια, εδώ και τώρα …

Αντίθετα, η πολιτική συμπεριφορά αναζητά άλλο είδος συμφωνίας, τη συμφωνία με τους άλλους, το συντονισμό, την οργάνωση των πολλών για ότι αφορά τους πολλούς. Όταν σκέπτομαι ηθικά δεν έχω παρά να πείσω τον εαυτό μου. Στην πολιτική, είναι απαραίτητο να πείσω ή να αφήσω να με πείσουν οι άλλοι. Και, αφού τα πολιτικά ζητήματα δεν αφορούν μόνο τη δική μου ζωή αλλά και την αρμονική συμπόρευση της ζωής μου με πολλές άλλες, ο πολιτικός χρόνος έχει μεγαλύτερη διάρκεια …

Στο πεδίο της ηθικής, η ελευθερία του ατόμου καταλήγει σε απλές πράξεις, ενώ στην πολιτική το ζητούμενο είναι η δημιουργία θεσμών, νόμων, μορφών διοίκησης που έχουν διάρκεια …

Fernando Savater, Ας μιλήσουμε για πολιτική

 (ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ, 1997, σελ. 13-14)