Έγραψε ίσως μια πραγματεία Περί του καλού, που χάθηκε, και το Περί Ποιητικής, του οποίου σώζεται μόνο
ένα απόσπασμα που αναφέρεται βασικά στη δραματική τέχνη. Ο Αριστοτέλης δέχεται ασφαλώς την πλατωνική ιδέα της αρμονίας και του
μέτρου, αλλά την ερμηνεύει κυρίως με την έννοια της τάξης: ήταν πραγματικά ένας σοφός, εκ φύσεως φίλος
της ταξινόμησης, που προσπάθησε να ιεραρχήσει τις γνώσεις. Η τοιχογραφία
του Ραφαήλ Η Σχολή των Αθηνών
συμβολίζει παραστατικά την αντίθεση των δύο θεωριών: η μια «ιδεαλιστική»,
ατενίζει προς τον ουρανό - δηλαδή προς τον κόσμο των ιδεών -, η άλλη, περισσότερο
«υλιστική», δεν υπερβαίνει το ανάστημα του ανθρώπου. Το ωραίο γίνεται λοιπόν προσιτό μέσω των νόμων της λογικής και της
μεθοδικής ταξινόμησης: «Ένα έμψυχο ον ή πράγμα που απαρτίζεται από διάφορα
μέρη μπορεί να είναι ωραίο μόνο εφόσον τα μέρη του είναι διατεταγμένα σύμφωνα
με μια ορισμένη τάξη» (Ποιητική, VII).
Η αντίληψη αυτή της τέχνης ως τάξης υπήρξε πολύ σημαντική για την
αισθητική του θεάτρου. Ο Αριστοτέλης εισηγήθηκε τη θεωρία της κάθαρσης (από τα πάθη). Ο άνθρωπος,
κατατρυχόμενος από τα πάθη που ταράζουν την ψυχή του καθημερινά, αποπληρώνεται
με τη δραματική παράσταση, που εκφράζει κατά τρόπο υποδειγματικό και έμμεσο της
σύγκρουσης που ο ίδιος γνώρισε ή γνωρίζει, εγείροντας τον έλεο και τον φόβο για
τα πρόσωπα και τις πράξεις τους. Το θεατρικό έργο, και γενικότερα η τέχνη,
αποκτούν έτσι μια αξία κατεξοχήν κοινωνική.
Ας σημειωθεί ότι αν εξαιρέσει κανείς τη θεωρία του ασυνειδήτου, που δεν υπάρχει
στον Αριστοτέλη, η θέση του φιλοσόφου δεν απέχει πολύ από την ιδέα της
εξιδανίκευσης μέσω της τέχνης όπως την εκφράζει ο Φρόυντ.
ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΠΑΠΥΡΟΣ
- LAROUSSE - BRITANNICA
(ΠΑΠΥΡΟΣ, 2007, Τόμος 4, σελ. 134)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου