Παράδοση και πρωτοτυπία στον Πλάτωνα

Ο Αθηναίος στους Νόμους, ο κύριος ομιλητής του διαλόγου, ισχυρίζεται ότι οι Έλληνες έχουν πολλά να μάθουν από τον τρόπο που οι Αιγύπτιοι κωδικοποίησαν τις διάφορες καλλιτεχνικές τεχνοτροπίες και έμειναν πιστοί σε αυτές, σε αντίθεση με τη δίψα για πρωτοτυπία και νέες τεχνοτροπίες που κυριαρχούσε στην ελληνική τέχνη της εποχής του.

Πλάτων, Νόμοι 656d – 657a:

ΑΘΗΝΑΙΟΣ: Κάποτε τον παλιό καιρό, έγινε σ’ αυτούς [στους Αιγυπτίους] γνωστός ο λόγος που τον συζητούμε τώρα εμείς, ότι δηλαδή οι νέοι των πόλεων πρέπει να συνηθίσουν να χρησιμοποιούν ωραίες στάσεις και ωραίες μελωδίες. Αφού δε καθόρισαν ποια και τι είδους είναι αυτά, τα εκθέσανε σαν υπόδειγμα στους ναούς και δεν επέτρεπαν ούτε στους ζωγράφους, ούτε σε άλλους που φτιάχνουν οποιαδήποτε σχήματα, να καινοτομούν, ούτε να επινοούν κάποια άλλα διαφορετικά από τα πατροπαράδοτα. Και σήμερα ακόμη αυτό απαγορεύεται στον τομέα που είπαμε, αλλά και σε όλη γενικά τη μουσική μόρφωση. Αν δεν υπολογίζεις, θα βρεις εκεί ζωγραφισμένα ή λαξευμένα σχήματα ηλικίας δέκα χιλιάδων χρόνων –και το δέκα χιλιάδες δεν είναι τρόπος που λέγειν, αλλά πραγματικότητα- τα οποία δεν είναι ούτε καλύτερα ούτε χειρότερα από τα σημερινά, αλλά φτιαγμένα με την ίδια τέχνη.

ΚΛΕΙΝΙΑΣ: Αυτό που λες είναι αξιοθαύμαστο. 

ΑΘΗΝΑΙΟΣ: Ασφαλώς, αποτελεί ένα εξαιρετικό προϊόν νομοθετικής και πολιτική τέχνης.

[…] αυτό θέλει να υποστηρίξει [ο Πλάτων]: η καθιερωμένη μορφοποίηση στην τέχνη είναι προτιμότερη από την καλλιέργεια μιας παράδοσης που δίνει αξία στην πρωτοτυπία.

Julia Annas, Πλάτων

(Ελληνικά γράμματα, 2006, σελ. 17-18)