Η φιλία στον Όμηρο

Στον Όμηρο, το άτομο ή τη συλλογική οντότητα, τον δημιουργό και φερέφωνο των επικών ποιημάτων, ανήκει η προώθηση του όρου φίλος (σύντροφος, αγαπημένος). Όρος με πολύ πλατιά έννοια, αφού καταδεικνύει όντα ενωμένα με συναισθηματικό δεσμό (όχι πάντα σε βάση ισότητας) θεμελιωμένο στην αλληλοβοήθεια και την ασφάλεια, αλλά επίσης οικείους τόπους και αντικείμενα ή ακόμη τα πιο πολύτιμα μέλη του σώματος.

Φίλοι είναι πρώτα οι κοντινοί συγγενείς, ίδια λογίζονται και οι παντοτινοί σύντροφοι σαν τους θρυλικούς ήρωες Αχιλλέα και Πάτροκλο, Ορέστη και Πηλάδη, Αίαντα και Λυκοφώντα. Σύμφωνα με τον Ζ. -Κ. Φρες, ο ομηρικός φίλος μοιάζει ήδη «σαν ένας άλλος εαυτός, ένας σύμμαχος χωρίς τον οποίο το υποκείμενο δεν θα ήταν αυτό που είναι».

Επίσης, η ελληνική σκέψη θα κάνει ουσιώδη συνθήκη της φιλίας την «κοινή ζωή και δράση» και θα τείνει να παραμερίσει την «πολλαπλή φιλία», γιατί ο άνθρωπος δεν θα μπορούσε να μοιραστεί μια τόσο δυνατή προσωπική εμπειρία, ακόμη και αν είναι ισχυρό μέλος μιας κοινωνίας.

Jean Maisonneuve, Η ψυχολογία της φιλίας

(ΤΟ ΒΗΜΑγνώση, 2007, σελ. 23-24)