Από τη σχέση ανάμεσα στη μίμηση και το παιχνίδι, ο Πλάτων περνάει με απολύτως φυσικό τρόπο στη σχέση ανάμεσα στο παιχνίδι και τη μετάδοση του μύθου. Μια τέτοια σχέση διατυπώνεται ρητά από τον ελεάτη ξένο στον Πολιτικό (268 d 8, 268 e 5) […] Σε κάθε περίπτωση, ξανασυναντάμε τη σχέση αυτή στον Φαίδρο.
ΦΑΙΔΡΟΣ: Μιλάς, Σωκράτη, για ένα
παιχνίδι υπέροχο, σε σύγκριση με ένα παιχνίδι άθλιο, το παιχνίδι ενός ανθρώπου
ικανού να «παίζει» με τους λόγους, αφηγούμενος μύθους για τη δικαιοσύνη και για
τα άλλα πράγματα που λες.
(Φαίδρος 276 e 1-3)
Όποια ερμηνεία κι αν δώσουμε στην παραπάνω πρόταση, δεν
μπορούμε να μην παρατηρήσουμε τη στενή
σχέση ανάμεσα στο «παίζω» και στο «διηγούμαι μύθους», και κατά συνέπεια
ανάμεσα στο «παιχνίδι» και «μετάδοση του μύθου».
Ξαναβρίσκουμε την ίδια ιδέα και σε ένα χωρίο από το βιβλίο Χ
των Νόμων.
ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΞΕΝΟΣ: Έλα λοιπόν! Πώς
να μην μιλήσει κανείς με θυμό για τους θεούς, όταν λέει ότι υπάρχουν
πραγματικά; Διότι, βέβαια, είναι ανάγκη να υπομένει κανείς με δυσκολία και να
μισεί εκείνους που ήταν και εξακολουθούν να είναι αίτιοι τούτων των λόγων, αφού
δεν πείστηκε στους μύθους που άκουγε, από την πιο τρυφερή του ηλικία, να του
διηγούνται σαν ξόρκι με παιχνιδιάρικη και με σοβαρή διάθεση η μητέρα του και οι
παραμάνες του.
(Νόμοι Χ 887 c 7 – d 5)
Το χωρίο αυτό διασαφηνίζεται από ένα άλλο, που προηγείται
άμεσα.
ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΞΕΝΟΣ: Να λοιπόν γιατί
αυτά που ονομάζουμε τραγούδια έχουν γίνει τώρα, για τις ψυχές, πραγματικά
ξόρκια (επωδαί) που έχουν ως στόχο,
όταν καλλιεργούνται με σοβαρό τρόπο, να πετύχουν αυτή τη συμφωνία για την οποία
κάναμε λόγο (πρλ. Νόμοι ΙΙ653 b-c). Επειδή όμως οι ψυχές των νέων δεν
είναι επιρρεπείς στη σοβαρότητα, τα ονομάζουμε παιχνίδια και τραγούδια, και τα
καλλιεργούμε ως τέτοια.
(Νόμοι ΙΙ 659 e 1-5)
Στα δύο τελευταία χωρία, η μετάδοση του μύθου παρουσιάζεται, κατά παράδοξο τρόπο, ταυτόχρονα ως παιχνίδι και ως σοβαρή
δραστηριότητα, στο βαθμό που εξομοιώνεται με μια μαγική επωδή, με ένα
ξόρκι. […]
(ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ, 2006, σελ. 101 - 102)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου