Η μεν για όλη τη ζωή συνθεμένη κοινωνία κατά φύσιν
είναι οικογένεια […]
Η δε από οικογένειες πολλές κοινωνία, πρώτη για χρήση
όχι εφήμερη, κώμη. Και μοιάζει πολύ
έντονα η κώμη να είναι κατά φύσιν αποικία της οικογένειας∙ κάποιοι τους
αποκαλούν ομογάλακτους, παιδιά και παιδιά των παιδιών. Γι’ αυτό και
βασιλεύονταν αρχικά οι πόλεις, και ακόμη τώρα τα έθνη· γιατί συγκροτήθηκαν από
βασιλευόμενους· κάθε οικογένεια δηλαδή έχει βασιλέα τον πρεσβύτερο, άρα και οι
αποικίες, και αιτία είναι η συγγένεια.
[…]
Η κοινωνία στην εντέλειά της, σύνθεμα πολλών κωμών,
(είναι) πόλις, και ήδη ενέχει πλήρη
αυτάρκεια, θα λέγαμε, σε καθετί και γίνεται μεν χάριν του ζην, υπάρχει δε χάριν
του ευ ζην. Γι’ αυτό κάθε πόλις υπάρχει κατά φύσιν, όπως και οι πρώτες
κοινωνίες.
[…]
Από
αυτά, λοιπόν, φανερώνεται ότι η πόλις είναι κάτι κατά φύσιν, και ότι ο άνθρωπος
είναι από τη φύση του πολιτικόν ζώον,
και ο από τη φύση του άπολις, και όχι
από αντιδρομή της τύχης είναι ή φαύλος ή κάτι αξιότερο από ανθρώπος. […] Είναι
δε αυτόδηλο γιατί ο άνθρωπος είναι πολιτικόν
ζώον περισσότερο από κάθε μέλισα και από κάθε αγελαίο ζώο: η φύσις, όπως
λέγομε δεν δημιουργεί τίποτε ματαίως· και λόγον
έχει μόνος από τα ζώα ο άνθρωπος· η φωνή λοιπόν είναι σήμα του λυπηρού και του
ευχάριστου, γι’ αυτό υπάρχει και στα άλλα ζώα (γιατί μέχρις αυτού η φύση τους
έχει φθάσει, ώστε να αποκτούν αίσθηση του λυπηρού και του ευχάριστου και να
διαμηνύουν μεταξύ τους)∙ ο λόγος είναι
για να δηλώνει το συμφέρον και το βλαβερόν, ώστε και το δίκαιον και το άδικον·
γιατί αυτό προσιδιάζει στον άνθρωπο σχετικά προς τα άλλα ζώα, ότι μόνο αυτός
έχει συναίσθηση του αγαθού και του κακού, του δίκαιου και του άδικου, και των άλλων·
ή από κοινού δε συμμετοχή σε αυτά δημιουργεί την οικογένεια και την πόλιν. […] Όποιος αδυνατεί να ζει σε
κοινωνία, ή δεν τη χρειάζεται καθόλου ως αυτάρκης, δεν είναι μέρος της πόλεως,
ώστε ή θηρίον ή θεός.
Ορμέφυτη,
λοιπόν, σε όλους η τάση προς την κοινωνία της ποιότητας αυτής, ο δε πρώτος
δημιουργός της αίτιος μεγίστων αγαθών. Γιατί ο άνθρωπος, όπως, φθασμένος στην εντέλεια
του, είναι το άριστο από τα ζώα, έτσι και, χωρισμένος από το νόμο και τη
δικαιοσύνη, το χείριστο πάντων· καθώς επαχθέστατη είναι η αδικία, όταν φέρει όπλα·
και ο άνθρωπος από τη φύση του έχει όπλα προς τη φρόνηση και την αρετή, δεκτικά
όμως για χρήση αντίθετη πολύ εύκολα· γι’ αυτό, δίχως αρετή, (είναι) ανοσιότατος
και αγριότατος, αλλά και χείριστος ως προς τις ερωτικές απολαύσεις και το
φαγοπότι· και η δικαιοσύνη (είναι) κάτι πολιτικό.
(ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ, 2004, σελ. 47-49)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου