To ΚΚΕ και οι εθνικές μειονότητες (1918-1936)

Από την ίδρυσή του, το 1918, το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα της Ελλάδος (ΣΕΚΕ) είχε δείξει ιδιαίτερη ευαισθησία στο ζήτημα των εθνοτήτων. Μαζί με τη μετονομασία και μεταμόρφωση του κόμματος σε «Κομμουνιστικό Κόμμα της Ελλάδος (Ελληνικό τμήμα της Κομμουνιστικής Διεθνούς)», το 3^ο Έκτακτο Συνέδριο του 1924 αποδέχεται ομόφωνα την πολιτική της Διεθνούς στο «εθνικό» ζήτημα – πολιτική που απηχεί τις απόψεις του Βουλγαρικού Κομμουνιστικού Κόμματος και είναι αντικειμενικά ωφέλιμη στις Βουλγαρικές εθνικές επιδιώξεις. Στηρίζεται στην ακόλουθη παραδοχή:

Το μοίρασμα της Μακεδονίας μεταξύ Γιουγκοσλαβίας, Ελλάδος και Βουλγαρίας ενισχύει ακόμη περισσότερον τον πόθο των μακεδόνων να συνενώσουν τα τρία τμήματα της διαμελισμένης πατρίδος των και να αποτελέσουν μία Μακεδονία ενιαία και ανεξάρτητη. Ο ίδιος πόθος για μία ενιαία ανεξάρτητη Θράκη συνενώνει το Θρακικό λαό που έχει κατατεμαχισθή σε τρία μέρη από την Ελλάδα, Τουρκία και Βουλγαρία. 

Με την επέμβαση ( «έκκληση») της Κομμουνιστικής Διεθνούς και την εγκατάσταση νέας ηγεσίας υπό το Νίκο Ζαχαριάδη το 1931, εγκαινιάζεται η πιο ακραία φάση της πολιτικής, του ΚΚΕ στο «εθνικό». Η 4^η Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής, το Δεκέμβριο του 1931, τονίζει:

Η Ελλάδα είναι κράτος ιμπεριαλιστικό, που κατέκτησε διά της βίας ολόκληρες περιφέρειες κατοικημένες από άλλες εθνότητες ( Μακεδονία και Θράκη ), που τις καταπιέζει και τις υποβάλλει σε μία αποικιακή εκμετάλλευση, που καταδιώκει και εξοντώνει τις εθνικές μειονότητες ( Εβραίοι).

Το ΚΚ της Ελλάδος διακηρύττει εν ονόματι των βασικών αρχών του μπολσεβικισμού, για τη Μακεδονία και Θράκη το σύνθημα του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης μέχρι πλήρους αποχωρισμού από το ελληνικό κράτος, του δικαιώματος για μία ανεξάρτητη Μακεδονία και Θράκη και υποστηρίζει δραστήρια την επαναστατική πάλη του πληθυσμού των περιφερειών αυτών για την εθνική τους απελευθέρωση. Το Κόμμα και μαζί του ολόκληρο το προλεταριάτο της Ελλάδας πρέπει να διεξάγουν μία συνεχή πάλη ενάντια στο ματωμένο καθεστώς, στο οποίο υποβάλλεται ο πληθυσμός των περιφερειών αυτών από μέρους της κεφαλαιοκρατίας και του ελληνικού κράτους, ενάντια σε όλες τις εκδηλώσεις καταπίεσης και εθνικής υποδούλωσης, για την υπεράσπιση των αγωνιστών της εθνικής απελευθέρωσης που υποβάλλονται στις πιο άγριες καταδιώξεις. Επίσης το Κόμμα πρέπει να διεξαγάγει μία ακατάπαυστη πάλη ενάντια στο εξαιρετικό καθεστώς εναντίον του Εβραϊκού πληθυσμού, ενάντια στις καταδιώξεις που φτάνουν μέχρι τα αιματηρά πογκρόμ και να πάρει δραστήριο μέρος στην οργάνωση της αυτοάμυνας του εργαζόμενου Εβραϊκού πληθυσμού.

Το Κόμμα θεωρώντας το εθνικοεπαναστατικό κίνημα για την απελευθέρωση των υποδουλωμένων και καταπιεζομένων εθνοτήτων από μέρους του Ελληνικού ιμπεριαλισμού σαν τον φυσικό του σύμμαχο στην πάλη κατά του ιμπεριαλισμού αυτού, παίρνοντας υπ’ όψει τη βαρύτητα του κινήματος αυτού μπροστά στις πολεμικές περιπέτειες που προετοιμάζονται, πρέπει να διεξάγει μία αμείλικτη πάλη μέσα στις γραμμές του ενάντια σε κάθε υποτίμηση της σημασίας του κινήματος αυτού και ενάντια στην υποτίμηση της δικής του δουλειάς στις καταπιεζόμενες εθνότητες και να θεωρήσει μία τέτοια υποτίμηση σαν σύμπτωμα της σωβινιστικής  επίδρασης του κυριαρχούντος έθνους.

Μόνο η γενικότερη στροφή του κόμματος μετά το Κίνημα του 1935 και το 7^ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς θα οδηγήσει σε αλλαγή γραμμής, που εγκρίνεται στο 6^ο Συνέδριο του ΚΚΕ (ΕΤΚΔ), το Δεκέμβριο του 1935:   

Μετά το κίνημα του Μάρτη, το Κόμμα μας στη θέση του συνθήματος «ενιαία και ανεξάρτητη Μακεδονία και Θράκη», έβαλε το σύνθημα « πλέρια ισοτιμία στις μειονότητες». Η αλλαγή αυτή του συνθήματος σχετικά με τις εθνικές μειονότητες της χώρας μας, δε σημαίνει άρνηση της μαρξιστικής λενινιστικής αρχής της αυτοδιάθεσης των εθνικών μειονοτήτων. Την αντικατάσταση του παληού συνθήματος «Ενιαία και ανεξάρτητη Μακεδονία και Θράκη» επιβάλλει αυτή ή ίδια αλλαγή της εθνολογικής σύνθεσης στο ελληνικό κομμάτι της Μακεδονίας σε στενή σύνδεση με την αλλαγή των συνθηκών μέσα στις οποίες αναπτύσσεται σήμερα το επαναστατικό κίνημα γενικά στα Βαλκάνια και ειδικώτερα στη χώρα μας, με βασικό καθήκον την αντιφασιστική και αντιπολεμική πάλη.

Ο μαρξισμός-λενινισμός επιβάλει στα κομμουνιστικά κόμματα να βασίζουν την πολιτική τους και τα συνθήματά τους πάνα στο στέρεο έδαφος της πραγματικότητας. Στο κομμάτι της Μακεδονίας που κατέχει η Ελλάδα εγκατεστάθηκε ελληνικός προσφυγικός πληθυσμός. Ο πληθυσμός στο ελληνικό κομμάτι της Μακεδονίας είνε σήμερα στην πλειοψηφία του ελληνικός. Και η λενινιστική-σταλινική αρχή της αυτοδιάθεσης απαιτεί στις σημερινές συνθήκες την αλλαγή του παληού συνθήματος.

… Η αλλαγή του συνθήματος κάθε άλλο παρά αδυνάτισμα της δουλειάς μας στη Μακεδονία και ανάμεσα στις εθνικές μειονότητες σημαίνει. Αντίθετα, επιβάλλεται να δυναμώσουν οι προσπάθειες μας για την εξασφάλιση στις μειονότητες πλέριων δικαιωμάτων. Το κόμμα δεν παύει να διακηρύττει πώς τελικά και οριστικά το μακεδονικό ζήτημα θα λυθεί αδελφικά μετά τη νίκη της Σοβιετικής εξουσίας στα Βαλκάνια που θα σκίσει τις άτιμες συνθήκες της ανταλλαγής των πληθυσμών κα θα πάρει όλα τα πραχτικά μέτρα, ώστε να εξαλειφθούν οι ιμπεριαλιστικές  τους αδικίες. Μόνον τότε  ο Μακεδονικός Λαός θα βρει την πλέρια εθνική του αποκατάσταση.

Σε ό,τι αφορά τη Μακεδονία, γίνεται φανερό ότι δεν πρόκειται για οριστική και αμετάκλητη εγκατάλειψη της μέχρι τότε πολιτικής. Όσοι πίστεψαν και υποστήριξαν το αντίθετο ανακαλούνται στην τάξη αμέσως μετά τις εκλογές, τον Ιανουάριο του 1936, όταν η Κεντρική Επιτροπή καταδικάζει τις «θεωρίες ότι η Μακεδονία γέννηκε ελληνική» σαν «δεξιά οππορτουνιστική διαστρέβλωση της κομματικής γραμμής».     

               

Γιώργου Θ. Μαυρογορδάτου, Μελέτες και κείμενα για την περίοδο 1909-1940

(ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΝΤ. Ν. ΣΑΚΚΟΥΛΑ, 1982, σελ. 98-100)